Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego

krs

Jako zarzut wobec Polski stawia się również kwestię utworzenia w ramach struktury Sądu Najwyższego Izby Dyscyplinarnej. W Polsce wobec żadnego sędziego nie wszczęto postępowania z powodu skierowania pytań prejudycjalnych do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Żaden sędzia nie został również pociągnięty do odpowiedzialności za dokonane czynności orzecznicze. Istniejące w Polsce stowarzyszenia zrzeszające sędziów niejednokrotnie angażowały się w działania o charakterze politycznym. Utworzenie Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego miało na celu likwidację sytuacji, w której sędziowie z tego samego sądu orzekali w sprawach dyscyplinarnych swoich kolegów z tego samego budynku.

W przedmiocie odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów zostały wprowadzone
zmiany – na mocy ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z
2018 r. poz. 5) powołano Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego (art. 27 wyżej
wspomnianej ustawy). Jest ona wyspecjalizowana w tym zakresie, w zakresie jej
kompetencji znajdują się niemal wyłącznie sprawy dyscyplinarne sędziów oraz
adwokatów, radców prawnych prokuratorów, notariuszy, a także komorników.

Należy na wstępie jednoznacznie wskazać, że rozwiązania prawne istniejące w Polsce
dotyczące postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów oraz przedstawicieli innych
zawodów prawniczych są w pełni zgodne z Konstytucja RP. Gwarantują także
niezależność osób orzekających w ww. sprawach.

Organami rozstrzygającymi sprawy dyscyplinarne sędziów sądów powszechnych w
Polsce są sądy dyscyplinarne, o których mowa w art. 110 § 1 ustawy z dnia 27 lipca
2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 365 ze zm. –
dalej „u.s.p.”). Sądami tymi są sądy dyscyplinarne przy sądach apelacyjnych i Izba
Dyscyplinarna Sądu Najwyższego.

Stosownie do art. 110a u.s.p. w sądach
dyscyplinarnych przy sądach apelacyjnych orzekają sędziowie sądów powszechnych,
natomiast sędziami Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego są sędziowie Sądu
Najwyższego. Sędziowie sądów dyscyplinarnych korzystają ze wszystkich
konstytucyjnych i ustawowych gwarancji dotyczących sędziów, w tym odnoszących
się do ich niezależności i niezawisłości. Zgodnie zatem z art. 178 ust. 1 ustawy z dnia
2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 78 poz. 483 ze
zm.) sędziowie sądów dyscyplinarnych w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli
i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Powyższe ma gwarantować, że
sądownictwo dyscyplinarne jest niezależne od innych władz, w tym od władzy
ustawodawczej i wykonawczej (art. 173 Konstytucji). Sędziowie, w tym sędziowie
sądów dyscyplinarnych, dokonując aktu ślubowania, zobowiązują się orzekać zgodnie
z sumieniem i w sposób wolny od wszelkiej zależności.

W związku z powyższym, informacje jakoby na sądownictwo dyscyplinarne wpływ miała
władza ustawodawcza lub wykonawcza pozbawione są tym samym jakiegokolwiek uzasadnienia.