Sprawa C-55/20 Ministerstwo Sprawiedliwości

Istota sprawy:

• rozstrzygnięcie, czy Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Warszawie może być uznany za sąd w rozumieniu prawa unijnego
• ustalenie, czy sprawa z odwołania Ministra Sprawiedliwości od postanowienia Rzecznika Dyscyplinarnego o umorzeniu dochodzenia dyscyplinarnego wobec adwokata może być uznana za sprawę unijną dzięki objęciu jej zakresem zastosowania tzw. dyrektywy usługowej

***

Oczekiwanie na wyznaczenie terminu rozprawy przed Trybunałem Sprawiedliwości

     ***

Dopuszczalność uznania Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie przywodzi na myśl 

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 19 września 2006 r., C-506/04, Graham
J. Wilson przeciwko Ordre des avocats du barreau de Luxembourg:

„53. Gwarancje niezawisłości i bezstronności wymagają istnienia zasad, w szczególności  co do składu organu, mianowania, okresu trwania kadencji oraz powodów wyłączenia i odwołania jego członków, pozwalających wykluczyć w przekonaniu podmiotów prawa wszelką uzasadnioną wątpliwość co do niezależności tego organu od czynników zewnętrznych oraz neutralności w odniesieniu do pozostających w sporze interesów (zob. w tej kwestii ww. wyroki w sprawach Dorsch Consult, pkt 36; Köllensperger i Atzwanger, pkt 20–23, i De Coster, pkt 18–21; zob. również podobnie wyrok ETPCz z dnia 26 października 1984 r. w sprawie De Cubber przeciwko Belgii, seria A nr 86, § 24).

54. W niniejszym przypadku skład komisji dyscyplinarnej i administracyjnej określony w art. 24 ustawy z dnia 10 sierpnia 1991 r. charakteryzuje się wyłączną obecnością adwokatów mających obywatelstwo Luksemburga, wpisanych w części I listy adwokatów — to znaczy części obejmującej adwokatów praktykujących z użyciem luksemburskiego tytułu zawodowego, którzy pomyślnie przeszli egzamin adwokacki — i wybranych przez zgromadzenia ogólne izb adwokackich w Luksemburgu i w Diekirch.
55. Jeśli chodzi o odwoławczą komisję dyscyplinarną i administracyjną, zmiana art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 10 sierpnia 1991 r. dokonana na mocy art. 14 ustawy z dnia 13 listopada 2002 r. daje przewagę w stosunku do sędziów zawodowych asesorom, którzy muszą być wpisani w tej samej części listy i są przedstawiani przez rady adwokackie tych dwóch okręgów.
56. Jak stwierdził rzecznik generalny w pkt 47 opinii, decyzje rady adwokackiej, której członkami są zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 10 sierpnia adwokaci wpisani w części I listy adwokatów, o odmowie rejestracji adwokata wspólnotowego podlegają więc w pierwszej instancji kontroli organu złożonego wyłącznie z adwokatów wpisanych w tej części listy, a w drugiej instancji kontroli organu złożonego w większości z takich adwokatów.
57. Adwokat wspólnotowy, któremu rada adwokacka odmówiła wpisu w części IV listy adwokatów, ma uzasadnione powody obawiać się, że wszyscy lub większość członków tych organów ma, odwrotnie niż on, interes w utrzymaniu w mocy decyzji usuwającej z rynku konkurenta, który uzyskał uprawnienia zawodowe w innym państwie członkowskim, oraz naruszenia zasady równego dystansu od pozostających w sporze interesów (zob. podobnie wyrok ETPCz z dnia 22 czerwca 1989 r. w sprawie Langborger przeciwko Szwecji, seria A nr 155, § 35).

58 Takie zasady powoływania składu organu orzekającego, jak omawiane w postępowaniu przed sądem krajowym, okazują się więc nie gwarantować w wystarczającym stopniu bezstronności.”

***

Rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-55/20 Ministerstwo Sprawiedliwości przesądzi o tym, czy Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej w Warszawie, w którego skład wchodzą prezes, wiceprezes, członkowie (a nie sędziowie) oraz zastępcy członków, którymi mogą być wyłącznie adwokaci (art. 51 ust. 1 ustawy – Prawo
o adwokaturze), podobnie jak w przypadku organu luksemburskiego, zostanie uznany za organ nie gwarantujący w wystarczającym stopniu bezstronności, czy też- z na chwilę obecną nieznanych przyczyn- zostanie uznany za sąd w rozumieniu prawa unijnego.